عباس چمنیان در گفت‌وگو با خبرنگار ورزشی خبرگزاری فارس، در خصوص انتخاب سرمربی جدید تیم جوانان ایران اظهار داشت: در سابقه و تجربه پرویز مظلومی شکی نیست. او یکی از مربیان طراز اول فوتبال کشور ما است و کسی نمی تواند این را کتمان کند اما چالشی که همیشه در مورد انتخاب سرمربی تیم‌های ملی پایه وجود دارد این است که معیار و شاخصه این انتخابات چیست؟

چمنیان ادامه داد: وقتی گزینش مربیان در یکی دو دهه اخیر را بررسی می‌کنیم، می‌بینیم یک رویه مشخص برای انتخاب آن‌ها وجود نداشته، یعنی فلسفه ثابتی نبوده که در طیف مربیانی که اصطلاحا مربی-معلم هستند و می توانند به ارتقا و رشد بازیکنان نخبه کمک کنند، بدانیم چه کسانی واجد شرایط هستند.

وی با اشاره به اهمیت حضور مربیان آکادمیک در تیم‌های پایه عنوان کرد: باید ببینیم چه کسانی می‌توانند این رسالت را بر عهده داشته باشند که به نخبگان فوتبال یعنی بهترین‌ها در هر رده سنی، هم به لحاظ عملکرد و پیشرفت کمک کنند و هم اینکه از لحاظ نتیجه‌گیری موفق باشند. یعنی فرمول تیم‌های پایه را مشخص نکرده‌ایم.

سرمربی پیشین تیم نوجوانان ایران گفت: وقتی به کشورهای صاحب فوتبال نگاه می‌کنیم، همه در رده‌های پایه به دنبال مربیان آکادمیک و کسانی هستند که در انتقال مبانی فوتبال خیلی قدرت دارند و می‌توانند در شکل‌گیری شخصیت بازیکن و پرورش بازیکنان سطح بالا به خوبی عمل کنند. یعنی پل خیلی خوبی هستند که بازیکنان با استعداد را به قهرمان تبدیل کنند تا آن‌ها بتوانند در سطح تیم ملی بزرگسالان و حتی لژیونر فعالیت کنند ویا اینکه به پیکره لیگ برتر که سطح اول فوتبال ما است تزریق شوند.

وی تصریح کرد: یعنی بازیکنانی که از تیم‌های ملی پایه خارج می شوند باید بتوانند در بدنه اصلی فوتبال ما کیفیت و تاثیرگذاری داشته باشند. ضمن اینکه بحث نتیجه‌گیری هم وجود دارد و متناسب با سطح انتظار هواداران و علاقه مندان باید اتفاق بیفتد. اما چون این رویه و چارچوب مشخصی نبوده، حضور مربیان متفاوتی از طیف مربی-معلم تا مربیانی که به هیچ وجه در رده پایه کار نکرده اند را شاهد بوده‌ایم.

چمنیان در مورد تفاوت مربیان در تیم‌های ملی پایه اظهار داشت: این حد از تفاوت و نوسان در انتخاب‌ها نشان می‌دهد ما استراتژی مشخصی برای انتخاب مربیان تیم‌های ملی پایه نداریم. مربیان موفقی در گذشته داشتیم که در رده پایه هم نتیجه خوب گرفتند و هم در پرورش بازیکنان با استعداد موفق بودند. مربیانی هم داشتیم که نه تنها روی کیفیت بازیکنان با استعدادمان تاثیری نداشتند بلکه حتی نتوانستند نتیجه در خور شان فوتبال ایران بگیرند.

وی ادامه داد: نوسان و نامشخص بودن معیارها برای به کارگیری مربیان در این رده، محصول نبودن یک استراتژی مشخص برای این کار است که تدوین هم نشده است. کسانی که وظیفه راهبردی این موضوع را در فدراسیون فوتبال دارند یعنی کمیته فنی و کمیته جوانان، باید با هم‌فکری و همراهی کارشناسان، رسانه‌ها و حتی مردم کار کنند.

چمنیان تصریح کرد: چرا ما تاالان برای یک بار از خانواده فوتبال نظرسنجی انجام ندادیم تا معیارها و شاخصه‌های مربیان پایه پیشنهاد شود؟ یا می‌توانیم دیدگاه تحلیلی رسانه‌ها را بگیریم و به این جمع بندی برسیم که در انتها قرار است چه اتفاقی بیفتد و قرار است چه طیفی از مربیان در این رده به کار گرفته شوند.

مربی فوتبال پایه کشومان با اشاره به فرصت کم برای آماده سازی تیم جوانان ایران گفت: از یک طرف زمان زیادی تا شروع مسابقات باقی نمانده و از طرفی امکان برگزاری اردوها وجود ندارد. این تیم حدود 5ماه است که اردو نداشته و بازیکنان کنار هم نبوده‌اند. باوجود ظرفیت بالایی که این تیم دارد اما اساسا قبول این مسئولیت چه توسط پرویز مظلومی چه هر فرد دیگری می‌تواند ریسک بزرگی باشد که هم شان و جایگاه آن مربی را به مخاطره بیندازد و هم اینکه فوتبال ما را دچار آسیب کند. 

وی ادامه داد: ما زمان زیادی را از دست دادیم. نزدیک به دوماه است که جدایی پورموسوی مسجل شده ولی از آنجاکه استراتژی مشخصی نداشتیم، گزینه‌های متعددی که در این مدت مطرح شدند کاملا متفاوت و نامشخص بودند و این مساله حاصل عدم رویه مشخص برای انتخاب مربیان بود که کار را خیلی سخت می کند.

سرمربی پیشین تیم نوجوانان ایران در پاسخ به این سوال که خروجی کمیته فنی فدراسیون فوتبال را طی بیست سال اخیر چگونه می‌بیند، اظهار داشت: کمیته فنی ما در طول یکی دو دهه اخیر فقط معطوف به این موضوع شده که کدام مربی انتخاب شود و کدام مربی انتخاب نشود. در حالیکه اگر  کشورهای درجه دو آسیا را ببینید، اساسا کمیته فنی تا آنجا که من اطلاع دارم و معتقدم باید این اتفاق بیفتد، وظیفه‌اش اصلا انتخاب مربی نیست. سطح اول آسیا مانند ژاپن و کره‌جنوبی و اروپا را مثال نمی‌زنم چون بین سازماندهی و انجام کار اصولی، به شدت فاصله داریم.

چمنیان در اشاره به روند انتخاب مربی برای تیم‌های ملی ادامه داد: ما در گذشته نزدیک، جایگاهی به نام سازمان تیم‌های ملی داشتیم. باید این سازمان وجود داشته باشد تا امور اجرایی و پیشنهاد مربیانی که باید در رده‌های ملی به خصوص پایه به کار گیری شوند را انجام بدهد. اما الان کمیته فنی خودش هم پیشنهاد دهنده است و هم تایید کننده! و این اصلا با سیستم نظارت و ارزیابی گزینش نفرات سازگاری ندارد.

وی تصریح کرد: شکل کار باید به این ترتیب باشد که سازمان تیم‌های ملی چند گزینه را برای یک رده سنی از بین مربیان خوبی که در کشور هستند انتخاب کند. بعد آن‌ها را به کمیته فنی پیشنهاد کند و آن‌ مربیان برنامه‌هایشان را ارائه کنند. از این جا کمیته فنی باید وارد عمل شود که در راستای برنامه‌ها و چشم انداز بلند مدت فدراسیون، فرد شایسته‌تر را انتخاب کند.

چمنیان در مورد وظیفه اصلی کمیته فنی فدراسیون فوتبال اظهار داشت: انتظار می‌رود کمیته فنی حداقل از زمانیکه یک رئیس فدراسیون وارد کار می شود تا 4سال که یک دوره ریاست را پشت سر می‌گذارد، چشم اندازی برای فوتبال کشور شامل برنامه‌های توسعه فوتبال در زمینه‌های مختلف، مباحث آموزش، استعدادیابی، پرورش استعداد و... را تدوین کند.

وی افزود: کمیته فنی نه تنها باید به تیم‌های ملی سرمشق بدهد و برای آن ها الگو باشد، بلکه باید حتی به باشگاه‌های لیگ برتری و دسته یکی ما هم این الگوها را تزریق کند. چون وقتی در فوتبال کشور، روال اصولی، منطقی و علمی تدوین و به همه فوتبال تزریق شود، فوتبال به صورت متوازن هم در باشگاه‌ها و هم در تیم‌های ملی رشد می‌کند. 

مربی فوتبال پایه کشورمان در مورد جایگاه فعلی کمیته فنی فدراسیون فوتبال گفت: شان و جایگاه کمیته فنی از نقش راهبردی یعنی نقشی که باید در تدوین چشم اندازها و هدایت فوتبال کشور به سمت توسعه داشته باشد، به انتخاب یا عزل یک مربی تنزل پیدا کرده و این کار متفاوتی نیست. غیر از افرادی که در کمیته فنی هستند، هرکس دیگری هم جای آن‌ها باشد می‌تواند این کار را انجام بدهد.

وی ادامه داد: تفاوت کارشناسانی که باید در کمیته فنی باشند این است که باید به قدری آینده‌نگر و با وسعت دیدگاه‌ علمی و کارشناسی باشند که فقط منحصر به انتخاب یا عزل یک سرمربی، کمک مربی یا سرپرست برای یک رده ملی نشوند. آن‌ها باید نگاه عمیق‌تری داشته باشند و منافع فوتبال یک کشور را برای حداقل یک دوره 4ساله که کمترین انتظار است، تامین کنند.

کارشناس فوتبال پایه ایران جهت مقایسه نقش کمیته فنی فدراسیون فوتبال در ژاپن و ایران، عنوان کرد: درسال 2000 کمیته فنی فدراسیون ژاپن برنامه‌ای را برای 50سال آینده تدوین کرد که در سال 2050 فوتبال ژاپن قرار است چه جایگاهی داشته باشد. هدف اولیه و مهمشان این بود که تیم بزرگسالان ژاپن قهرمان جهان شود. شاید الان در کشور ما چنین هدفگذاری خنده دار باشد که ژاپن قرار است در سال 2050 قهرمان جهان شود.

وی ادامه داد: مانند همان تصوری که روزی برای خیلی‌ها وجود داشت که مگر می‌شود کشورهای درجه دو آسیایی رقیب خیلی سرسختی برای ایران شوند؟ چون فاصله بین فوتبال ایران و کشورهای درجه 2 و 3 آسیا مثل تایلند، ویتنام، اندونزی و... زیاد بود اما الان از همه این‌ها نگرانیم و واهمه داریم  چون ممکن است در بازی با هرکدامشان حتی در رده بزرگسالان دچار مشکل بشویم!

چمنیان تصریح کرد: کسانی که در سال2000 طراحی برنامه 50ساله را برای فوتبال ژاپن انجام دادند، کردند ممکن است در 2050 یا در قید حیات نباشند یا نقشی در فوتبال ژاپن نداشته باشند. یعنی، اعضای کمیته فنی فدراسیون ژاپن 20سال پیش بدون هیچ تعلق خاطری به آن جایگاه، طراحی پیشرفت و توسعه فوتبال ژاپن را انجام دادند و این اتفاق برای تمامی نفراتی که در آینده می‌آیند یک مدل از پیش مشخص شده است که آن را ادامه و هرکجا هم نیاز به اصلاح و ترقی داشت، انجام بدهند.

سرمربی پیشین تیم نوجوانان ایران در خصوص برنامه‌ ریزی برای آینده تیم‌های پایه اظهار داشت: خلا فوتبال ما این است که برای سال آینده نمی‌توانیم برنامه مشخصی داشته باشیم. نمی‌دانیم سرمربی تیم نوجوانان یا جوانان بعدی که قرار است شکل بگیرد، کیست. یعنی نه تنها برای انتخاب سرمربی و مغزمتفکر تیم فعلی که قرار است دوماه دیگر در مسابقات شرکت کند، دچار مشکل بودیم و از این شاخه به آن شاخه پریدیم، بلکه حتی برای سال آینده که از همین الان زمان داریم هم نمی‌دانیم آیا همین کادر فعلی قرار است کار کند یا خیر.

چمنیان گفت: اگر قراراست همین کادرفنی به کارش ادامه بدهد، از همین الان قرارداد بلند مدت ببندیم. اما اگر قرار است کادر دیگری بیاید، امروز با آن‌ها وارد مذاکره شویم، تمام چالش‌ها را برطرف  و برنامه‌ها ریزی کنیم. نقطه نظرات اعضای کمیته فنی را به آن‌ها بدهیم که برنامه اصلاح شود تا سال آینده دوباره دچاره سردرگمی نشویم و بلاتکلیفی جامعه فوتبال را اذیت نکند. واقعا در این مدت، فرایند انتخاب سرمربی یک تیم‌ملی کل فوتبال ما را درگیر خودش کرد و این زیبنده فوتبال پرظرفیت ایران نیست.

وی در خصوص اهمیت کار اعضای کمیته فنی و وظیفه راهبردی آن‌ها در فوتبال کشور عنوان کرد: اگر این اتفاق بیفتد و کمیته فنی دارای چنین جایگاهی شود، می‌تواند نقش خودش را ایفا کند. باید بررسی شود کسانی که الان در کمیته فنی هستند این قابلیت‌ را دارند که ادامه کار بدهند یا خیر. منافع ملی یک کشور نباید منتظر تغییرات یا اصلاحات یک نفر یا یک گروه باشد. اینجا صحبت از منافع ملی است و هر روزی را در جهت توسعه فوتبال هدر بدهیم می تواند یک روز طلایی باشد.

چمنیان افزود: رقبای ما در آسیا به سرعت از تک تک این روزها استفاده می‌کنند. انتظار موفقیت در چنین فرایندی خیلی منطقی و عاقلانه نیست. طبیعتا اگر موفقیت‌هایی هم به دست بیاید منحصر می‌شود به ظرفیت‌های یک کادرفنی که بر حسب تصادف خوب انتخاب می‌شود یا بازیکنانی که برحسب تصادف خوب کنار هم جمع می شوند. این‌ها تبدیل به یک تیم می‌شوند که شانس موفقیت ما افزایش پیدا می‌کند در غیر این صورت شانس عدم موفقیت ما بیشتر خواهد بود.

کارشناس فوتبال پایه در مورد نحوه انتخاب مربی برای رده‌های ملی گفت: مربیان خیلی خوبی داریم که در سطح باشگاهی زحمت کشیدند، بازیکنان زیادی را به تیم‌ملی معرفی کردند و به معنای واقعی در فوتبال پایه تاثیرگذار بودند. انتظار این است که در گزینش‌ها، مربیان تاثیرگذار و بازیکن ساز فوتبال پایه که حتی در کسب نتیجه هم موفق بودند، مورد توجه قرار بگیرند و  به کارگیری شوند.

وی ادامه داد: ارزیابی عملکرد مربیان موفق در رده پایه مشخصا بر عهده کمیته جوانان و کمیته فنی است. آن‌ها باید یک بانک اطلاعاتی خیلی خوب از مربیان با سابقه در رده پایه باشگاهی داشته باشند و بر اساس نیاز از بین این مربیان، مربی شایسته‌تر را انتخاب کنند.

چمنیان در پاسخ به این سوال که آیا کمیته‌های فنی و جوانان از این بانک اطلاعاتی استفاده می‌کند، اظهار داشت: اگر سراغ فردی مثل پرویز مظلومی که مربی بسیار بزرگی است ولی در رده پایه کار نکرده رفته‌ایم، یعنی درواقع به بانک اطلاعاتی مربیان پایه مراجعه نکرده‌ایم یا اگر هم مراجعه کردیم کسی را شایسته ندانستیم. در حالی که می‌دانیم شایستگان خیلی زیادی هستند که هم انگیزه بالایی برای کارکردن به عنوان یک سرباز در تیم‌های ملی دارند و هم اینکه می توانند خیلی تاثیرگذار باشند.

وی تصریح کرد: مسابقات باشگاهی در رده‌های مختلف را برگزار می‌کنیم که بازیکنان ملی خوبی برای تیم‌های ملی جوانان، امید و یا حتی بزرگسالان انتخاب کنیم. همانقدر که این مسابقات می‌تواند درمورد برای بازیکنان و باشگاه‌ها سکوی پرتاب باشد، برای مربیان هم هست. مربیانی که در لیگ‌های مختلف پایه کار می‌کنند و واقعا لایق و شایسته هستند، کمتر دیده می‌شوند. چرخه مربیان یا به تعداد محدودی منحصر می‌شود یا انتخابمان به سمتی می‌رود که افراد سابقه کار در پایه را ندارند یا اگر هم دارند موفق نبوده‌اند.